Lisansüstü Eğitime Yönelik Tutum Ölçeği ’nin Türk Kültürüne Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Ilhan Ilter

Öz


Bu çalışmada, Ng, Tuckett, Fox-Young ve Kain (2014) tarafından geliştirilen Lisansüstü Eğitime Yönelik Tutum Ölçeği ‘nin Türkçeye uyarlama çalışması yapılarak ölçeğin psikometrik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Orijinal ölçek üç faktörde ve toplam 14 maddeden oluşan 5’li Likert tipinde bir ölçme aracıdır. Çalışma grubu Atatürk Üniversitesi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ve Bayburt Üniversitesi’nde öğretmenlik alanında herhangi bir programda lisansüstü eğitim gören (ör. yüksek lisans veya doktora) ve seçkisiz olarak belirlenen 353 gönüllü öğrenciden oluşmaktadır. Ölçeğin geçerlik ve güvenirlik analizleri için SPSS 21.00 ve LISREL 8.7 programları kullanılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliliği için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonuçları ölçeğin üç faktörde %62.45 varyansı açıkladığı ve doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ise üç faktörlü bu yapının genel olarak iyi uyum gösterdiği bulunmuştur (RMSEA=.061, SRMR= .05, NFI=.91, CFI=.95 IFI=.91, NNFI=.94, AGFI=.91 ve GFI=.93). Ölçekteki faktörler “Kolaylaştırıcı roller”, “Profesyonel tanınırlık” ve “Engelleyici faktörler” boyutlarıdır. Ölçeğin güvenirlik çalışması iç tutarlılık katsayısı (Cronbach Alpha) ve test tekrar test yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Güvenirlik analizi sonucunda iç tutarlık katsayısının .85 ve test tekrar test güvenirlik katsayısının ise .84 olduğu belirlenmiştir. Türkiye’de, yükseköğretimde lisansüstü eğitim gören öğrencilerin lisansüstü eğitime yönelik tutumlarını ve bu tutumları etkileyen faktörleri değerlendirmek için bir psikometrik araca ihtiyaç vardır; dolayısıyla bu çalışma ilgili alanyazında yeni modeller ve öneriler sunarak bu ihtiyaca cevap vermenin ilk adımını oluşturacaktır

Tam Metin:

PDF

Referanslar


Alhas, A. (2006). Lisansüstü eğitim yapmakta olan milli eğitim bakanlığı öğretmenlerinin lisansüstü eğitime bakış açıları (Ankara G. Ü. Örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Anakara Gazi Üniversitesi, Ankara

Barr, H., Freeth, D., Hammick, M., Koppel, I., & Reeves, S. (1999). Evaluating Inter-Professional Education: A United Kingdom Review For Health And Social Care. London. CAIPE and the British Educational Research Association

Baş, G. (2013). Öğretmenlerin lisansüstü eğitimden beklentileri: Nitel bir araştırma (Niğde ili örneği). Yükseköğretim Dergisi, 3(2), 61-69

Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88, 588-606

Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: Guilford Press

Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayın.

Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2010). Çok değişkenli istatistik SPSS ve LISREL uygulamaları (Birinci baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayın.

De Vaus, D. (2002). Surveys in social research (5th ed.). Spanish (International) Sort. Sydney, Australia: Allen & Unwin.

De Vellis, R. (2003). Scale development: Theory and applications (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.

Dimitriadou–Panteka, A. Koukourikos, K., & Pizirtzidou, E. (2014). The concept of self-esteem in nursing education and its impact on professional behaviour. International Journal of Caring Sciences, 7(1), 6- 11

Ekici, T. (2011). Türkiye’de nitelik bilim inanı yetiştirmenin. V. Lisansüstü Eğitim Sempozyumu (7-8 Ekim 2011), Ankara Gazi Üniversitesi. Ankara

Er, H. ve Ünal, F. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının lisansüstü öğretime ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) 18(2), 687-707

Erkılıç, T. A. (2007). Öğretmen adaylarının lisansüstü eğitim istekliliklerini etkileyen etmenler (Eskişehir örneği). GAU Journal of Social &Applied Sciences, 3(5), 46-72.

Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (4th ed.). Thousand Oaks, Sage

Fraenkel, J.R., Wallend, N.E. & Hyun, H.H. (2012). How to design and evaluate research in education. New York: New York: Mc. Graw-Hill

Gadzella, B. M., & Baloglu, M. (2001). Confirmatory factor analysis and internal consistency of the Student-life Stress Inventory. Journal of Instructional Psychology, 28(2), 84-94

Güven, İ. ve Tunç, B. (2007). Lisansüstü öğretim öğrencilerinin akademik sorunları: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Örneği. Milli Eğitim, 173, 157–171

Hardwick, S., & Jordan, S. (2002). The impact of part-time post registration degrees on practice. Journal of Advanced Nursing, 38(5), 524- 535.

Henson, K. R., & Roberts, K. J. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological Measurement, 66 (3), 393-416.

Hu, L. T., & Bentler, P. M. (1999). Cutoff criteria for fit indexes in covariance structure analysis: Conventional criteria versus new alternatives. Structural Equation Modeling, 6 (1), 1-55

Jöreskog, KG, Sörbom, D. (1996). LISREL 8.7: User’s reference guide [Computer software manual]. Lincolnwood, IL: Scientific Software International.

Karakütük, K. (2000). Öğretmenlerin lisansüstü öğretimi konusunda yönetici ve öğretmen görüşleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 12, 193-209

Karakütük, K. (2001). Öğretim üyesi ve bilim insanı yetiştirme: Lisansüstü öğretimin planlanması. (2.Baskı). Ankara: Anı Yay

Karakütük, K., Özdemir, Y., (2011). Bilim insanı yetiştirme projesi (BİYEP) ve öğretim üyesi yetiştirme programının (ÖYP) değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 36(161), 26-38.

Karaman, S., & Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de lisansüstü eğitim: Sorunlar ve çözüm önerileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 5(2), 94-114

Karaman, S., & Bakırcı, F. (2010). Türkiye’de lisansüstü eğitim: sorunlar ve çözüm önerileri. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. 2, 94-114

Kilmen, S. (2007). Lisansüstü eğitimi giriş sınavının ve lisans diploma notunun yüksek lisans başarısı yordama gücü. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 176-189.

Kline, P. (2010). A psychometrics primer. London: Free Assn Books.

Kline, R. B. (2005). Principles and practice of structural equations modeling. New York: The Guilford Press.

Kline, R.B. (2011). An easy guide to factor analysis. New York: The Guilford Press

Konokman, G. Y., & Alıcı, D. (2014). An attitude scale about graduate education: Reliability and validity study. International Online Journal of Educational Sciences, 6(1), 112-129.

Köksalan, B., İlter, İ. ve Görmez, E. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının sosyo-kültürel özellikleri ve lisansüstü eğitim isteklilikleri üzerine bir çalışma (Fırat, Erzincan ve İnönü Üniversitesi Sınıf Öğretmenliği ABD Örneği). Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 290-294

Küçükahmet, L. (1976). Öğretmen yetiştiren kurum öğretmenlerinin tutumları: Program geliştirme açısından bir yorum). Ankara Üniversitesi. Ankara

Leech, N. L., Barrett, K. C., & Morgan G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation (2nd ed.). London, Erlbaum.

Little, R. J. A., & Rubin, D. B. (2002). Statistical analysis with missing data (2nd ed.). New York: John Wiley & Sons.

Marcoulides, G. A., & Schumacker, R. E. (2009). New developments and techniques in structural equation modeling. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.

McCleary, L. (2002). Using multiple imputations for analysis of incomplete data in clinical research. Nursing Research, 51, 339- 343

McDonald, S., Willis, G, Fourie W. & Hedgecock, B. (2009). Graduate nurses’ experience of post graduate education within a nursing entry to a practice programme. Journal of Nursing Management. 25(3), 17-26.

Morehouse, R. (2002). Finland. In Rebecca Marlow-Ferguson (ed.), World education encyclopedia: A survey of educational systems worldwide (pp. 437-449) (2nd ed. Vol. 1). Farmington Hills MI Gale Group.

Ng, L. C., Tuckett, A. G., Fox-Young, S. K., & Kain, V. J. (2013). Exploring registered nurses’ attitudes towards post-graduate education in Australia-instrument development. Journal of Nursing Education and Practice, 4(3), 20-29

Ng, L. C., Tuckett, A. G., Fox-Young, S. K., & Kain, V. J. (2014). Exploring registered nurses’ attitudes towards postgraduate education in Australia: An overview of the literature. Journal of Nursing Education and Practice, 4(2), 162-170

Ng, L., Eley, R., & Tuckett, A. (2016). Exploring factors affecting registered nurses' pursuit of postgraduate education in Australia. Nursing & health sciences, 18(4), 435-441.

Ng, L., Eley, R., Tuckett, A., & Kain, V. (2015, January). NATPGE: Understanding Registered Nurses’ Attitudes Towards Post Graduate Education. In 3rd Annual Worldwide Nursing Conference (WNC 2015).

Ng, L.C. H. (2016). Exploring registered nurses’ attitudes to postgraduate education for specialty practice in Australia. (Unpublished dissertation). The University of Queensland Australia

Ni, T. (2002). Chine. In Rebecca Marlow-Ferguson (ed.), World education encyclopedia: A survey of educational systems worldwide (pp. 236-255). (2nd ed. Vol. 1). Farmington Hills MI Gale Group

Nuhoğlu, H. (2008). İlköğretim fen ve teknoloji dersine yönelik bir tutum ölçeğinin geliştirilmesi. İlköğretim Online, 7(3), 627-638

Ornstein, C. A. & Hunkins, P.F. (2014). Curriculum: Foundations, principles and issues (4th ed.). USA: Pearson Education, Inc.

Ören, F. Ş., Yılmaz, T. ve Güçlü, M. (2012).Öğretmen adaylarının lisansüstü eğitime yönelik görüşlerinin analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 193-200

Pallant, J. (2013). SPSS survival manual: A Step by step guide to data analysis using SPSS for Wındows. Australia: Australian Copyright

Pelletier, D., Donoghue, J., & Duffield, C. (2005). Understanding the nursing workforce: A longitudinal study of Australian nurses six years after graduate study. Australian Journal Of Advanced Nursing, 23(1), 37- 43.

Pett, M., Lackey, N., & Sullivan, J. (2003). Making sense of factor analysis: The use of factor analysis for instrument development in health care research. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.

Pohlmann, J. T. (2004). Use and interpretation of factor analysis in the Journal of Educational Research: 1992- 2002. Journal of Educational Research, 98(1), 14- 22.

Polit, D., & Beck, C. (2010). Essentials of nursing care: Methods, appraisal and utilization (7th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams and Wilkins

Preus, B. (2007). Educational trends in China and the United States: proverbial pendulum or potential for balance? Phi Delta Kappan, 89(2), 115-118.

Raykov, T. & Marcoulides, C.A. (2000). A first course in structural equation modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum

Rector, M. & Silva, M. (2002). Brazil. In Rebecca Marlow-Ferguson (edt.), World education encyclopedia: A survey of educational systems worldwide (2 nd ed. Vol. 1). Farmington Hills MI Gale Group

Richards, L., & Potgieter, E. (2010). Perceptions of registered nurses in four state health institutions on continuing formal education. Curationis (Pretoria), 33(2), 41- 50

Robinson, J. P., Shaver, P. R., & Wrightsman, L. S. (1991). Criteria for scale selection and evaluation. Measures of personality and social psychological attitudes, 1(3), 1-16

Sabancı, A. (2011). Lisansüstü eğitim gören öğretmenlerin öğrenimlerine yönelik karşılaştıkları sorunlar, bu sorunlarla baş etme yöntemleri ve beklentileri. (7-8 Ekim 2011), Ankara Gazi Üniversitesi. Ankara

Sayın, S. (2005). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumları ve mesleki benlik saygıların incelemesi. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 19, 272-28

Schermelleh-Engel, K., Moosbrugger, H., & Müller, H. (2003). Evaluating the fit of structural equation models: Tests of significance and descriptive goodness-of-fit measures. Methods of Psychological Research Online, 8(2), 23-74.

Schumacker, R. E., & Lomax, R. G. (2004). A beginner's guide to structural equation modeling. New Jersey: Lawrence Erlbaum Ass.

Scottish Government, 2011. A refreshed framework for maternity care in Scotland: The Maternity Services Action Group. Erişim http://www.scotland.gov.uk/Publica tions/2011/02/11122123/0

Seçer, İ. (2013). SPSS ve LISREL ile pratik veri analizi; analiz ve raporlaştırma. Ankara: Anı Yayın.

Seçer, İ., Halmatov, S., Veyis, F., Ateş, B.(2013). Okul tükenmişlik ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması: güvenirlik ve geçerlik çalışması. Turkish Journal of Education, 3(2), 16-24

Sevinç, B. (2001). Türkiye’de lisansüstü eğitim uygulamaları, sorunlar ve uygulamalar. Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 25-40

Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulama. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6) ,49-73

Şimşek, Ö. F. (2007). Yapısal eşitlik modellemesine giriş: Temel ilkeler ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayın.

Tabachnick B. G. & Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics. (6th ed.). Boston: Allyn & Bacon, Inc.

Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayın.

Tosun, A. (2001). Bilim adamı yetiştirme: Lisansüstü eğitim. Ankara: TÜBA Yayın.

Tuzcu, G. (2003). Lisansüstü öğretim için yurtdışına öğrenci göndermenin planlanması. Milli Eğitim Dergisi, 160, 314-339

Ural, A. ve Kılıç, İ. (2005). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Detay Yayın.

Ünal, Ç. ve İlter, İ. (2010). Sınıf öğretmeni adaylarının lisansüstü eğitime olan tutumları (Fırat, Erzincan ve İnönü Üniversitesi sınıf öğretmenliği ABD örneği). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 28-52

Varış, F. (1973). Türkiye’de lisansüstü eğitim. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Yayınları.

YÖK (2012). 2011 mali yılı idare faaliyet raporu. Ankara: Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yayın


Refback'ler

  • Şu halde refbacks yoktur.


Bookmark and Share


Creative Commons License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.

 

 

 

Creative Commons Lisansı

İlköğretim Online Dergisi Creative Commons Alıntı-Gayriticari 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.

ISSN: 1305-3515